Waakzaamheid voor COVID-19-gerelateerde financiële criminaliteitsrisico’s

Dit nieuwsbericht werd samengesteld met informatie die verkregen is van internationale stakeholders van het Meldpunt, zoals de FATF, Europol, Interpol en de Egmont Group. Doel hiervan is om onze samenleving, onze burgers en bedrijven te waarschuwen voor mogelijke criminele handelingen, zoals oplichterij en handelingen uit hoofde van voorkennis met betrekking tot de COVID-19-crisis.
Onlangs kreeg het Meldpunt melding van een burger die een bedreigende email ontving. De bedreiging hield in dat op korte termijn een substantieel bedrag, in crypto-valuta betaald moest worden. Bij verzuim van betaling, zou de familieleden van deze burger opzettelijk, met de Corona-virus besmet worden. Gelukkig trapte deze persoon niet in deze poging tot oplichting.

Noot: in dit soort gevallen (van ernstige bedreigingen) wordt u aanbevolen om aangifte te doen bij de justitiële autoriteiten.

COVID-19-pandemie een ernstige situatie
De COVID-19-pandemie is een ernstige situatie waar momenteel alle landen ter wereld mee geconfronteerd wordt. Criminelen en terroristen maken van deze situatie gebruik om onder anderen financiële fraude en oplichting te plegen. Verschillende landen zagen al een toename van ‘phishing-scams’, reclames voor handel in namaakgeneesmiddelen en aanbod van frauduleuze investeringsmogelijkheden worden.

Het moge duidelijk zijn dat criminelen en terroristen altijd zoeken naar kwetsbaarheden in het AML/CFT-raamwerk van een land met het doel deze te exploiteren. Derhalve, geeft de FATF aan dat risico gebaseerd toezicht en handhavingsactiviteiten belangrijker dan ooit worden. Financiële instellingen, maar ook andere relevante bedrijven moeten waakzaam blijven voor risico’s uit hoofde van nieuwe trends en praktijken op gebied van corruptie, witwassen en financiering van terrorisme. Het doel is om ervoor te zorgen dat deze risico’s op effectieve wijze beperkt blijven en verdachte activiteiten gedetecteerd en meteen conform de vigerende richtlijnen worden gemeld.

Hieronder een niet-limitatieve opsomming van een aantal internationale criminele activiteiten die reeds in deze COVID-19-crisis zichtbaar waren:

• Cybercriminaliteit (b.v. phishing schemes, nep-emails, malware die in applicaties zijn ingebed, oplichting middels donatie aanvragen, omkoping, afpersing).
• Fraude en oplichterij (b.v. nep-leveranciers, zorgverleners, nep-liefdadigheid organisaties)
• Namaak (nep) producten/goederen (b.v. COVID-19-test apparatuur, medicijnen)
• Corruptie (b.v. omkoping, hoger prijzen dan de reële marktwaarde)
• Overige criminele activiteiten (b.v. aanbiedingen op de darknet, kinderpornografie, etc).

Huidige COVID-19 factoren die criminele activiteiten kunnen doen toenemen
Alle dienstverleners moeten waakzaam zijn voor ongebruikelijke transacties die kunnen voorvloeien uit onderstaande omstandigheden:

• Plotselinge veranderingen in vraag-en-aanbod van goederen en dienstverlening op gebied van medicijnen, artikelen voor persoonlijke bescherming en overige farmaceutische producten;
• Verminderde mobiliteit van mensen (omdat onder meer, vaarwater en luchtruim gesloten zijn), waardoor verwacht kan worden dat drugstransport op negatieve wijze wordt getroffen;
• Vanwege het voornoemde aspect, is het mogelijk dat prijzen van illegale producten stijgen;
• Vanwege de ‘shelter in place’, veel meer gebruik van internet;
• Toenemende behoefte voor noodinkoop (van b.v. medische producten en apparatuur, met als gevolg van grotere corruptie risico’s);
• Stimuleringsmaatregels, internationale hulp, en de distributie van fondsen;
• Verhoogde angstgevoel in de samenleving (burgers worden kwetsbaar voor uitbuiting);
• Terroristische groeperingen die tijdens en na de crisisperiode zich kunnen voorbereiden voor aanvallen (b.v. financiering, fictieve rechtvaardiging van handelingen/transacties, etc.).

Van dienstverleners die meldplichtig zijn, wordt verwacht dat indien zij, op basis van het voornoemde merken dat er sprake is van een ongebruikelijke transactie (een transactie of samenstel van handelingen die met deze crisis te maken heeft), het sleutelwoord ‘COVID-19’ in hun melding opnemen.

Had u ten aanzien van dit nieuwsbericht vragen of additionele informatie nodig, kunt u per email met het Meldpunt contact opnemen.